Kesintisiz Güç Kaynağı
Kesintisiz Güç Kaynağı (KGK) adı, dilimize tam doğru olarak tercüme edilmediğinden dolayı; Türkiye’de bu sistem ile ilgili oldukça yanlış kanı ve beklentiler ortaya çıkmıştır. İngilizcede “Uninterruptible Power Supply”, Almancada “Unterbrechungsfreie Strom Versorgung” olarak her ikisinde de ilk kelime “kesintisiz” anlamındadır. İngilizcede gücün, Almancada ise akımın kesintisizliği tarif edilmiştir. İngilizcede “supply”, Almancada “Versorgung”, tedarik etme, sağlama, yerini doldurma, ihtiyacı karşılama anlamında kullanılmıştır. Fakat buna karşın Türkçeye bu kelime doğrudan “kaynak” olarak tercüme edilerek, sistemin bir “üreteç” veya bir “jeneratör” olarak algılanması durumu yaratılmıştır.
KGK sistemi içinde, kesinti durumlarında kullanılacak kadar enerji depolayabilen akülerin olması ve girişteki enerji kesildiğinde akü enerjisinin inverter aracılığı ile kesintisiz güç sağlanması bir “kaynak” davranışı gibi gözükse de; bu özellik KGK sisteminin Veri Merkezi Fiziksel Altyapısı kapsamında “kaynak” olarak kabul edilmesi için yeterli değildir.
Bir elektrik sisteminde temel anlamda kaynak olarak kullanılacak üreteç sistemin, düşük iç empedanslı, beslediği elektrik devresindeki yüklere göre çok yüksek güç ve kısa devre akımı kapasitesi sağlayabilen, yükten etkilenmeyen sabit gerilim ve frekans üreten özelliğe sahip olması gereklidir. Bunlarla birlikte bu performansı sürekli ve yüksek iş sürekliğinde, olduğunca minimum kesintili sağlaması da esastır.
KGK’nın ana görevi, kritik yüke doğru, şebekedeki enerji kalitesi seviyesinden daha yüksek bir seviyede enerji sağlamasıdır. Bu görev tanımına, kısa süreli şebeke kesintileri sırasında akülerde depolanan enerjiyi kullanarak, gücün kesintisiz devamını sağlamak da dahildir.
KGK’nın kullanılan yeni teknolojilerle statik olarak düşük iç empedansına sahip olduğu bilinse de, sınırlı güce ve sınırlı kısa devre akım kapasitesine sahip olduğu gözden kaçmamalıdır. KGK, elektrik şebekesinin mevcut bulunduğu normal çalışma modunda, inverterinin aşırı güç taleplerinde bozulmaması için, kapatarak korumak zorundadır. Bu yüzden hemen hemen her KGK sistemi, bu durumlarda kullanılacak bir bypass hattına sahiptir. İnverterinin karşılayamayacağı bir aşırı yük veya çözemeyeceği bir kısa devre durumunda KGK, yükü bu bypass hattına aktarır ve inverterini boşa alır. Aynı durum eğer şebeke yokken ve aküden çalışma modunda olsa, inverter susacak ve kritik yük enerjisiz kalacaktır.
Eğer kaynağın sürekli ve yüksek iş sürekliğinde enerji sağlaması durumu irdelenirse, KGK’nın aküden çalışma modunda sürekliliği sadece akülerinde biriktirilmiş enerji ile sınırlıdır. Şebeke kesintisi sırasında boşalan akülerin başka bir yoldan doldurulması da olanaksızdır. KGK, 10 dakikalarda boşalttığı aküleri doldurması 10 saatler sürer.
Veri Merkezi Altyapısı kapsamındaki KGK sadece bir güç şartlayıcısıdır. Aküden çalışma modu çok kısa süreli olacağı kabul edilir, ancak her kaynak desteğinin tüketildiği durumlarda acil durum enerjisi olarak kısıtlı bir yük için kullanılabilir. (Jeneratör ve KGK bileşimi olan dinamik UPS’ler bu kapsam dışındadır.)